گیاه پونه

پونه از گیاهان خانواده نعناعیان و نام‌های دیگر آن نعناع آمریکائی، گیاه پشه و سبزی پودینگ است.گیاهی است از سرده نعناع و تیره لب گلی‌ها و له شده برگ‌های آن عطر نعناع دارد. مصارف شناخته شده آن در آشپزی و شیرینی پزی و در طب سنتی بعنوان آرامبخش و مسکن و نیز در سقط جنین بکار می‌رود. اسانس آن در صنعت عطر سازی کاربرد دارد و دارای ماده سمی پولِگون است.

در یونان باستان و در روم قدیم کاربرد داشته و یونانیان برای معطر کردن شراب از آن استفاده می‌کردند. در کتاب آشپزی رومیان (اِپیسوس)این گیاه را به همراه پونه کوهی و انجدان رومی و گشنیز در بسیاری از دستورهای غذائی بکار می‌بردند. امروزه مصرف کمی در آشپزی دارد.هرچند روغن پونه بسیارسمی است، اما مصرف این گیاه بصورت تازه وخشک متداول است. مهاجرین اولیه در آمریکا از پودر خشک شده آن برای دفع حشرات استفاده می‌کردند. در تاریخچه انجمن سلطنتی لندن خاطرنشان شده‌است که این انجمن استفاده از پونه را برای کشتن مار زنگی پیشنهاد داده‌است.

   مصرف داروئی آن بیشتر برای خاصیت آرامبخشی و رفع سوءهاضمه و روان کننده عادت ماهانه، و گاهی برای تسریع سقط جنین بوده‌است.همچنین کاهش نفخ معده را نیز، از خواص آن ذکر می‌کنند.دم کرده برگ و گل آن در دل‌درد و آنفلوآنزا موثر است.

  اسانس پونه بسیار غلیظ و حتی در مقادیر کم سمی و کشنده است..گزارشهائی از مرگ بیمارانی که بعلل مختلف از اسانس غلیظ آن استفاده کرده‌اند وجود دارد.کنگره آمریکا درخواست نموده است که استفاده آن برای زنان حامله منع شود.

خشخاش

این گیاه از خانواده شقایق یا خشخاش(Papaveraceae) و از جنس Papaver است. خشخاش یا کوکنار یک گیاه علفی یک‌سالهٔ گل‌دار است که برای تولید تریاک از آن استفاده می‌شود. این گیاه از تیر تا مرداد گل می‌دهد. بخش‌های مختلف گیاه خشخاش به ویژه شیرهٔ خشک‌شدهٔ کاس‌برگ آن که به تریاک معروف است خاصیت آرام‌بخش، ضد درد و ضد اسهال دارد. از این گونه آلکالوییدهایی استخراج می‌شود که مصارف دارویی و صنعتی بسیاری دارد از جمله مورفین، تبایین، کدیین، نارسیین و چند آلکالویید مهم دیگر. همچنین این گونه واریته و کولتیوارهای زیاد و گوناگونی نیز دارد که برای اطلاع از آنها به منابع دیگر مراجعه شود. پس از رسیدن میوه که به صورت کپسول است با خراشیدن آن شیرابه سفیدرنگی بدست می‌آید که با خشک کردن آن (آب آن گرفته شود) ماده‌ای قهوه‌ای رنگ به نام تریاک حاصل می‌شود.

گیاه یولاف یا جو دوسر

یولاف یا جو دوسر با نام علمی Avena sativa گیاهی است از خانواده گندمیان که دارای گلهای بسیار ریز و نامشخص است. گیاهی علفی یک‌ساله‌است که به عنوان غذای دام کشت می‌شود.

گل‌های یولاف سنبله‌ای هستند و دانه‌های آن دارای مقدار زیادی هیدرات کربن مانند نشاسته و همچنین اسیدهای چربی مانند اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک را در ترکیبات خود داراست. یولاف ریشه افشان و ساقه بند بند و توخالی دارد که هرکدام به یک خوشه منتهی می‌شود. برگ‌های آن باریک است و قسمت پائینی آنها به صورت غلافی دور ساقه را احاطه می‌کند.

یولاف نیز همانند برنج و جو دارای پوسته (هال) می باشد.یولاف دارای یک سری برجستگی مو مانند به نام تریکوم است که این برجستگی‌ها سبب سختی کار با یولاف میشوند زیرا در هوا معلق میشوند و سبب سوزش بدن میگردند. از نظر ساختمانی یولاف کاملا باریک و کشیده است و از دو طرف یکسان است برای همین به آن جوی دو سر گویند. تا به امروز نیز در ایران به طور گسترده کشت نمیشود.با این حال برای اولین بار در شهر اصفهان یولاف به طور زراعی کشت شد. در گذشته ارقام مورد کشت یولاف دارای مقدار متوسطی بتاگلوکان و مقدار متوسطی روغن بودند. در حالی که در حال حاضر ارقامی از یولاف اصلاح شده است که حاوی 18 درصد روغن هستند که این میزان دو برابر مقدار روغن در ارقام قدیمی این گیاه است و گروهی دیگر از ارقام اصلاح شده یولاف دارای مقدار بسیار فراوانی بتاگلوکان هستندکه یولاف های بتاگلوکان نامیده می شوند

این ارقام برای درمان بیماران دارای دیابت نوع 2 تولید می شوند، زیرا ثابت شده بتاگلوکان موجود در این ارقام در درمان و پیشگیری این بیماران موثر است . مطالعات زیادی نشان داده که مصرف آرد یولاف سبب کاهش میزان کلسترول بد خون و افزایش میزان کلسترول خوب خون و خطر گرفتگی عروق کرونر قلب می شود و از سال 1980 تا امروز تحقیقات زیادی در رابطه با نقش بتاگلوکان در جلوگیری از انواع سرطان ها انجام شده و مشخص شده است که این ماده اثرات ضد تومور بسیار قوی دارد . هم چنین بتاگلوکان موجود در این ارقام یولاف اثرات ضد ویروسی و ضد باکتریایی ثابت شده ای دارد.

    هم چنین به خاطر داشتن گلوتن خاص، دارای اثراتی ویژه جهت پوست‌های خشک و خارش داراست.
    محصولات حمام از جمله محلول‌های کلوییدی، صابون، ژل و پودرهای حاوی عصاره‌ی جو دو سر در بازار عرضه شده‌اند.
    از عصاره نوعی جو دو سر در طب سنتی آیورودا جهت ترک اعتیاد تریاک استفاده می‌شده است.
    یک گزارش علمی نشان می‌دهد که جو دو سر ممکن است میل به سیگار را کاهش دهد. یک تحقیق که بر روی ۲۶ نفر سیگاری انجام شد، نشان داد که پس از مصرف ۴ هفته از عصاره هیدرو الکلی جو دو سر، تعداد سیگار روزانه‌ی آن‌ها از ۲۰ سیگار در روز به ۶ عدد کاهش یافت. کاهش سیگار افراد مذکور حداقل تا دو ماه ادامه یافت و این در حالی بود که گروه کنترل که از دارونما استفاده می‌کردند روزانه ۱۷ سیگار می‌کشیدند.

چای تهیه شده از جو دو سر دارای اثرات آرام بخش، مسکن و ادرارآور بوده و در تسکین آرتروز و روماتیسم موثر است


یک تحقیق نشان داد که مصرف روزانه‌ی ۱۰۰ گرم جو دو سر خشک به مدت سه هفته باعث کاهش ۲۳درصد کلسترول تام، ۲۳ درصد کلسترول LDL، ۲۱ درصد تری گلیسیرید، و ۲۰درصد کلسترول HDL شده است.

    از اثرات دیگر جو دو سر که در مطالعات اخیر اثبات گردیده است، اثر کاهش اسید اوریک آن است.
    چای تهیه شده از جو دو سر دارای اثرات آرام بخش، مسکن و ادرارآور بوده و در تسکین آرتروز و روماتیسم موثر است.

همان طور که گفته شد تعدادی از ارقام یولاف اصلاح شده تا 18 درصد روغن دارند. روغن یولاف می تواند مصرف خوراکی داشته باشد اما به دلیل خصوصیات منحصر به فرد فیزیکی و خواص بالای آنتی اکسیدانتی و میزان قابل توجه آنتی اکسیدانت آلکیل فئونالات، بیشتر در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود و در تولید کرم های ضد چروک و پیری، کرم های خاص برای مراقبت از کودک، لوسیون های اصلاح مردانه و انواع شامپوها و... استفاده می شود. هم چنین از روغن یولاف برای درمان بیماری پوستی اگزما استفاده شده و اثر مثبت آن بر پوست کاملا ثابت شده است

طریقه و مقدار مصرف:

دانه‌های جو دو سر را با آسیاب خرد نموده، یک لیوان آب جوش را به سه گرم از آن اضافه می‌کنیم و ۲۰ دقیقه صبر می‌کنیم تا محلول دم بکشد.

پس از آن محلول را صاف کرده و بدون قند و یا با شیرینی کم مصرف می‌کنیم. این عمل می‌تواند چندین بار در روز تکرار شود

گل جعفری

گل جعفری (به انگلیسی: Tagetes)‏ گیاهی یکساله یا چند ساله‌است، این گل دارای ۵۶ گونه و از خانوادهٔ گل آفتابگردان بوده و بومی امریکای شمالی و جنوبی است. گل جعفری محل‌های گرم و آفتابی را دوست داشته و بذر آن‌ها را از نیمه اسفند تا آخر فرودین در خزانه کاشته می‌شود.

گونه‌هایی از آن که در باغ‌ها و باغچه‌ها کاشته می‌شوند شامل:

    جعفری افریقایی (به انگلیسی: Tagetes erecta)‏ تا ۴ پا رشد کرده و گل‌های بزرگ به رنگ نارنجی یا زرد دارد.
    قرنفل هند (به انگلیسی: Tagetes patula)‏ تا دو پا رشد کرده و دارای گل‌های زرد مایل به قهوه‌ای تا قرمز دارد.
    ترخون زمستانی (به انگلیسی: Tagetes lucida)‏ تا دو پا رشد کرده، ساقه‌های بلند بی شاخ و برگ داشته و دارای گلهای زرد طلایی کوچکی می‌باشد.

گیاه خارشتر

خارشُتُر یا آدور (نام علمی Alhagi maurorum) گیاهی است پایا از خانواده باقلائیان (Papilionaceae یا Fabaceae) از زیرخانواده باقالاها (Faboideae) و یکی از بنشن‌ها بشمار می‌رود. نام دیگر آن علف ترنجبین است.

میوه این خانواده ناشکوفا است. بوته‌های آن نیمه‌درختچه‌ای و نیمه‌چوبی است که تا ارتفاع ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. ساقه‌های آن سبزرنگ با خارهای تیز نوک‌زرد است.

ادرارآور و ضد سیاه‌سرفه و تب و لرز است.کاسبرگ آن بدون کرک، زنگ‌مانند و با پنج دندانه مثلثلی کوتاه نوک تیز است. دانه‌های آن در درون نیامک پهلوی هم قرار دارند.خارشتر از نظر پزشکی سنتی دارای طبع سرد است و برای رفع صفرا و سنگ کلیه و مثانه مؤثر است.خارشتر یکی از علوفه‌های خوراکی برای دامها بویژه بزها است.این گیاه مقاوم به سرما و دارای ریشه عمیق است و به آب کمی نیاز دارد. خارشتر برای گیاهانی مانند غلات و چغندر به عنوان علف هرز بشمار می‌آید.ریشه‌های خارشتر گاه تا ژرفای ۵ تا ۷ متر هم می‌رسد. میوه آن را ترنجبین (تَراَنگَبین) می‌نامند که به معنی عسل تر است. این گیاه در شوره‌زارهای ایران، عربستان، صحرای سینا، سوریه و هند و پاکستان تا ارتفاع ۴۰۰ متری از سطح دریا می‌روید.

واژه Alhagi در زبان‌های اروپایی از عربی الحاجی گرفته شده‌است. برای گونه اصلی خارشتر یعنی Alhagi maurorum سه نام علمی دیگر بکار می‌رود یعنی:Alhagi mannifera Jaub. & Spach
Alhagi graecorum Boiss
Alha
gi tournefortii Heldr

نام‌های گوناگون خارشتر در زبان انگلیسی عبارت‌اند از: (معنای واژگانی آنها درون دوکمان آمده‌است)

    Camelthorn (خار شتر)
    Manna Tree (درخت انگبین)
    Persian Manna Plant (گیاه انگبین ایرانی)

گل خرزهره

خرزهره درختچه‌ای سمی و همیشه‌سبز از راسته گل‌سپاسی‌سانان (Gentianales)، تیرهٔ خرزهره‌ایان (Apocynaceae) است که به طور معمول در پارک‌ها برای اهداف زینتی کاشت می‌شود.

این گیاه را در فارسی گیش، شبرنگ، جار، پهی و پی‌خوره نیز می‌نامند.
برگ خرزهره به برگ بید شبیه‌است ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگ‌تر است. گل‌های سرخ و سفید دارد و حیوانات اگر برگ آنرا بخورند می‌میرند.خرزهره دارای ساقه بسیار و برگهای سه تائی و گلهای رنگین که در نقاط گرم و خشک می‌روید و همه آن بواسطه «گلیکوزوئیدهای قلبی» موجود در آن بویژه اولئاندرین سمی است . گونه خودروی این درختچه در جنوب ایران از جمله در حوالی جیرفت و جهرم لار و جزایر خلیج فارس و بندرعباس و سیرجان دیده شده‌است.

پنیرک

پنیرک جنسی از گیاهان خزنده و پایا با بلندای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر و ساقه‌های ستبر، شاخه‌شاخه و کرک‌دار است. این سرده در ایران ۱۰ کونه گیاه علفی یک‌ساله یا چندساله دارد. این گیاه در درمان سرماخوردگی موثر است و در اغلب نقاط ایران بویژه در دشتهای شهرستان اقلید می روید. 

پامچال

امچال، که با نام گل نوروز هم در ایران شناخته می‌شود، از گیاهان علفی و ماندنی تیره پامچالیان (Primulaceae) است که بیشتر گونه‌های آن توسط بشر با انجام عمل لقاح به وجود آمده‌اند. دمای معمولی اتاق را یعنی دمای متوسط در حد 20 درجه سانتی گراد را دوست دارد. ارتفاع گیاه بین 25 تا 60 سانتی متر متفاوت است و باید در فواصلی بین 30 تا 50 سانتی متر کاشته شوند. محل آفتابی و سایه آفتاب را دوست دارد و خاک آن باید غنی و زه‌کشی شده باشد. مدت گل دهی پامچال تقریباً در تمام مدت سال می‌باشد.

اگر چه تمامی گونه‌های پامچال از طریق تقسیم پاجوش‌ها و انتقال آنها به محل جدید می‌توان تکثیر نمود با این حال گلکاران علاقه دارند آنها را توسط بذر تکثیر نمایند. شاید علت آن به دست آوردن گونه‌های جدیدی از گیاه باشد. به هر حال برای تکثیر گیاه از طریق بذر باید از اواخر فروردین اقدام نمود و پس از بزرگ شدن بوته‌ها، آنها را به صورت نهال در محل مناسب نشا کرد. برای گل دهی آن در فصل زمستان، باید درفصل پائیز بوته‌های آن را با ارتفاعی در حدود بیست و پنج سانتی متر به گلدان منتقل نمود و در گلخانه نگهداری نمود. خاک نرم حاوی خاکبرگ و شن برای آن کفایت می‌کند ولی کود باید دو هفته‌ای یک بار داده شود.

گونه های مختلف پامچال :

رخی از گونه‌های مهم:

    پامچال چینی P.sinensis
    پامچال گوشی P.nuricula
    پامچال گل‌درشت P.grandflora
    پامچال باغی P.gardenia
    پامچال زرد P.macrocalyx
    پامچال سرمادوست P.algida
    پامچال هفت‌رنگ P.heterochroma.

روناس

روناس (نام علمی: Rubia tinctorum) گیاهی است که به حالت خودرو در مناطق مدیترانه، در شمال آفریقا و بعضی مناطق آسیا می‌روید. ساقه این گیاه پوشیده از خارهای ریز می‌باشد و ارتفاع آن تا حدود دو متر می‌رسد. روناس با استفاده از خارهای ریزی که دارد به دیوار و درختان می‌چسبد و بالا می‌رود.

برگهای آن بیضی، نوک تیز و دراز بوده که به صورت گروهی و به شکل چتر از کنار ساقه بیرون می‌آید. گلهای روناس کوچک و به رنگ زرد مایل به سبز می‌باشد. میوه آن گوشتی و به رنگ تیره‌است. ریشه آن به نام روناس معروف است به رنگ قرمز تیره و به صورت دراز، باریک و استوانه‌ای می‌باشد. دارای طعمی تلخ و گس بوده و قسمت مهم این گیاه از نظر طبی بشمار می‌آید. از ریشه روناس در قدیم برای رنگرزی پارچه و نخ استفاده می‌شده‌است.
ریشه روناس دارای ماده‌ای رنگی به نام جوهر روناس می‌باشد که برای رنگرزی بکار می‌رفت ولی بعد از اینکه توانستند این ماده را به طریقه شیمیایی تهیه کنند کشت آن برای تهیه آلیزارین متوقف گردید.

روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

    باز کننده گرفتگی‌ها در بدن است.
    ادرار آور است و حبس‌البول را درمان می‌کند.
    برای معالجه بیماری فلج آن را با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.
    ترشح شیر راز یاد می‌کند.
    درد سیاتیک را رفع می‌کند.
    یبوست‌های سخت را معالجه می‌کند.
    اشتهاآور است.
    قاعده‌آور است.
    خارش پوست را برطرف می‌کند بدین منظور می‌توان از ضماد استفاده کرد و یا اینکه جوشانده آن را در وان حمام بریزید و مدتی در آن استراحت کنید.
    اوره خون را پائین می‌آورد.
    جوش خوردن استخوان شکسته را تسریع می‌کند.
    تورم را در بدن از بین می‌برد.
    از کمپرس جوشانده روناس برای رفع بیماریهای پوستی استفاده کنید
    در آذر بایجان و اردبیل به نام "بویاق" معروف است پودر آن را با عسل مخلوط کرده وبا آتل بر روی محل شکستگی استخوان می بندند

زعفران

زَعفَران یا زعفران خوراکی (نام علمی: 'crocus sativus') گیاهی است از تیرهٔ زنبقیان، سردهٔ زعفران. زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر است. از وسط پیاز و یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج می‌شوند. از وسط برگ‌ها، ساقه گلدار خارج شده که به یک تا سه گل منتهی می‌شود. گل‌ها بسیار زیبا و دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریته‌ها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گل‌ها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است. قسمت مورد استفاده این گیاه، انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و دارای بوی معطر با طعم کمی تلخ می‌باشد. انتشار جغرافیایی زعفران در ایران شامل استان خراسان (قائنات، بیرجند و گناباد)، یزد، کرمان، گیلان و مازندران می‌باشد. در سال‌های اخیر زعفران در کرج و قم نیز کشت شده است.

زعفران به عنوان طعم دهندهٔ غذا و برای رنگ پارچه، در کشورهای در حال توسعه و توسط صنعت گران به مقدار زیاد استفاده می‌شود. در فرهنگ عام، زعفران به عنوان مسکن، خلط آور، محرک جنسی و معرق، کاربرد دارد. در گزارش‌های داستان گونهٔ مربوط به مناطق استوایی آسیا، از خمیری نام برده شده که مخلوطی از زعفران و چوب صندل است و این خمیر امروز همچون گذشته به صورت مرهمی آرامش بخش برای پوست‌های خشک مصرف می‌شود.

در لغتنامه ریشه‌شناسی آنلاین آمده‌است که واژهٔ زعفران از طریق زبان عربی به زبان‌های دیگر راه یافته و اصل ریشه آن نامعلوم است.اما در حقیقت در خصوص این واژه نیز مانند بسیاری از واژه‌های دیگر غربی‌ها در مورد منشاء عربی آن به خطا رفته‌اند ریشه این واژه به پارسی باستان و به سانسکریت برمی گردد و درشاهنامه نیز با تلفظ زعفران آمده‌است. این واژه در متون عربی سابقه کمتری از زبان فارسی دارد و متون عربی که واژه زعفران را بکار برده‌اند به کتب ایرانیانی مانند ابوعلی سینا و رازی برمی گردد. گیاه زعفران بومی ایران و هند است و در هیچ کشور عربی بصورت طبیعی نمی‌روید. واژهٔ فارسی برای گیاه زعفران کُرکُم است.که در فارسی میانه به صورت کورکوم (kurkum) تلفظ می‌شد. در زبان ترکی زفرون (زفرو)و در عربی الزعفران در انگلیسی saffron در اسپانیایی azafrán در فرانسه safrane در ایتالیایی zaferano به هندی zuffron تلفظ می‌شود.

کاشت زعفران در ایران(به خصوص زعفران خراسان)قدمتی ۳۰۰۰ ساله دارد. این گیاه رنگی و گران‌بهای چندین ساله، بدون ساقه‌است و پیاز دارد و چون درخاک کویر به عمل می‌آید، به طلای سرخ و یا طلای کویر شهرت یافته‌است. از هر ۱۵۰ گل، یک گرم زعفران و از حدود ۱۴۷ هزار گل تازه، یک کیلو زعفران خشک به دست می‌آید. زعفران به علت طعم و رنگ و عطر عالی، کاربردهای فراوانی در تولید فرآورده‌های غذایی، دارویی و شیمیایی دارد و با توجه به محدودیت کشت و تولید، از فرآورده‌های گران قیمت به شمار می‌رود. ایران با متوسط تولید ۱۰۰تن در سال، در زمینه تولید زعفران مقام اول را دارد. اسپانیا با تولید متوسط ۲۵تن، مقام دوم و کشورهای هندوستان، جزایر اسپرون روسیه، سنگاپور، مالزی، ژاپن، تایوان، چین، فرانسه، ایتالیا، آلمان، استرالیا و یونان با تولید متوسط ۲۵تن، مجموعا مقام سوم را به خود اختصاص می‌دهند. مرکز اصلی پرورش این گیاه، مناطق کویری و کم آب جنوب خراسان و سابقه زعفرانکاری در این منطقه، به ۷۰۰سال پیش بازمی گردد.زعفران از محدود گیاهانی است که در شرایط سخت زیستی پرورش می‌یابد. با توجه به آن که جایگاه تاریخی زعفران در ایران بوده و منشا آن نیز ایران است، این گیاه یکی از جذابیت‌های ویژه ایران به شمار می‌آید. زَعفِران گیاهی دارویی و صنعتی است. گل زعفران که به بخش کلاله و یا قرمزی آن سر ریشه می‌گویند در ابتدای برداشت به رنگ قرمز روشن است ولی به مرور به رنگ قرمز تیره‌رنگ تبدیل می‌شود. تازه آن از عطر خوش طعمی برخوردار است و به غذاها طعم و لذت خاصی می‌دهد. برای کشاورزان در خراسان، زعفران (طلای سرخ) درآمد اصلی است. گیاهی که تنها دو بار در اول آبان‌ماه (قبل از محصول‌دهی) و اوایل آذرماه (در پایان محصول‌دهی)، به آب نیاز دارد و تا بهار، آب باران و برف برای آن کافی است. کاشت، داشت و برداشت آن فرصت‌های فراوان شغلی به وجود می‌آورد، حمل و نقل آن گران تمام نمی‌شود و توان ارزآوری دارد. از آماری که به گونه‌ای نه چندان دقیق درباره زعفران و زعفران‌کاران ایران منتشر می‌شود، چنین بر می‌آید که بیشتر از صد هزار خانوار، به ویژه در شهرستان‌های تربت حیدریه، قائنات، فردوس، گناباد، بجستان، سرایان، بیرجند و کاشمر در استان‌های خراسان جنوبی و رضوی و شهرستان‌های اقلید و استهبان در استان فارس از این محصول روزگار می‌گذرانند. از حدود ۲۳۰ تن زعفرانی که هر سال در جهان تولید می‌شود، بیش از ۱۷۰ تن آن در خراسان به دست می‌آید و بقیه عمدتاً در اسپانیا، یونان، مراکش، هند و افغانستان تولید می‌شود.استان خراسان رضوی با تولید حدود ۱۷۲ تن زعفران و سهم ۵٬۷۵ درصدی از تولید این محصول، مقام اول را در کشور داراست.